การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยกิจกรรมเสริมทักษะกระบวนการคิดเชิงคำนวณ

ชื่อเรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยกิจกรรมเสริมทักษะกระบวนการคิดเชิงคำนวณ

ชื่อผู้วิจัย นางกันยกร เขมะสัจจกุล

สอนรายวิชา เทคโนโลยี (วิททยาการคำนวณ)

กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

1. ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา

จากการปรับปรุงหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุงพ.ศ 2560)ในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้กำหนดให้ผู้เรียนมีทักษะพื้นฐานที่จำเป็น และนำไปใช้ในการดำรงชีวิตหรือศึกษาต่อในวิชาชีพที่ต้องใช้แนวคิดเชิงคำนวณ การแก้ปัญหา ด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ กระบวนการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุเป้าหมายของหลักสูตรคือ ผู้เรียนจะต้องเข้าใจแนวคิดหลักของเทคโนโลยีเพื่อการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ใช้ความรู้ และทักษะทางด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ หรือพัฒนางานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ รวมทั้งเข้าใจและใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริงอย่างมีขั้นตอนและเป็นระบบ

จากการสอนในรายวิชาเทคโนโลยี (วิททยาการคำนวณ) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ว่าด้วยเรื่องแนวคิดเชิงนามธรรมและการแก้ปัญหา พบว่า ผู้เรียนยังขาดทักษะ กระบวนการคิด ยังสับสน ในขั้นตอนการแก้ปัญหา อย่างเป็นระบบ ไม่สามารถคัดเลือกคุณลักษณะที่จำเป็นต่อการแก้ปัญหา ขั้นตอน การแก้ปัญหา การเขียนรหัสลำลองและผังงานได้ ครูผู้สอนได้เล็งเห็นว่าควรจัดกิจกรรม สร้างสื่อและนวัตกรรมที่พัฒนา และเสริมทักษะ กระบวนการคิด การแก้ปัญหา สอดแทรกลงในกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชา เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) จึงเป็นที่มาของการศึกษาวิจัยในครั้งนี้

2. วัตถุประสงค์ของการวิจัย

2.1 เพื่อพัฒนาทักษะ กระบวนการคิดเชิงคำนวณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่เรียนวิชา เทคโนโลยี (วิททยาการคำนวณ)

2.2 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน และหลังเรียน จากใช้กิจกรรมเสริมทักษะกระบวน การคิดเชิงคำนวณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่เรียนวิชา วิทยาการคำนวณ

3. ขอบเขตของการวิจัย

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จากใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านโนนสะอาดผาสุข ที่เรียนวิชา เทคโนโลนี(วิทยาการคำนวณ)ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา2563

4. วิธีดำเนินการวิจัย

4.1 ประชากร

ประชากรที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านโนนสะอาดผาสุข ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 24 คน

4.2 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย/นวัตกรรม/หน่วยการเรียน

เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลได้แก่แบบฝึกหัดท้ายบท และกิจกรรมเสริมทักษะ ดังนี้

1. แบบฝึกหัดท้ายบท จำนวน …10...ข้อ

2. กิจกรรมเสริมทักษะกระบวนการคิดเชิงคำนวณสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 แบ่งออกเป็น 5 กิจกรรม

กิจกรรม 1 ลักษณะทั่วไปและลักษณะเฉพาะ

กิจกรรม 2 แนวคิดเชิงนามธรรม

กิจกรรม 3 ปัญหานานาประการ

กิจกรรม 4 ถ่ายทอดความคิด

3. หน่วยการเรียนรู้ ที่ใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวนการคิดเชิงคำนวณสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1แบ่งออกเป็น 2 หน่วย

หน่วยที่ 1 แนวคิดเชิงนามธรรม

หน่วยที่ 2 การแก้ปัญหา

4.3 การเก็บรวบรวมข้อมูล

ผู้วิจัยได้ดำเนินการวิจัยตามขั้นตอนต่อไปนี้

1. ศึกษาและค้นคว้าเตรียมเอกสารสร้างแบบทดสอบวัดผลการเรียนจากตำราเอกสารต่าง ๆ

2. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน (Pre-test) เรื่องแนวคิดเชิงนามธรรมและการแก้ปัญหา จำนวน 30ข้อ เพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียน

3.นักเรียนทำกิจกรรมเสริมทักษะกระบวนการคิดเชิงคำนวณ ก่อนปฏิบัติงาน ทุกหน่วยการเรียนรู้

4.นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน (Post- test) หลังจากเรียนครบทุกหน่วยการเรียนรู้

5.รวบรวมข้อมูลผลการสอบนำมาวิเคราะห์ค่าสถิติ

5. การวิเคราะห์ข้อมูล/สถิติที่ใช้ในการวิจัย

โดยเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนก่อนและหลังการใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

สถิติที่ใช้ในการวิจัยใช้สถิติ ใช้ค่าเฉลี่ย/ร้อยละจากคะแนนก่อนและหลังการใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ คะแนนเต็ม 30 คะแนน

6. ผลการวิจัย

ตารางเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ก่อนการใช้และหลังการใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

ลำดับที่ จำนวนนักเรียน ค่าเฉลี่ย

(คะแนนเต็ม 30 คะแนน) ร้อยละ

ก่อนเรียน 40 13.30 44.33

หลังเรียน 40 24.13 80.43

ผลต่างคะแนนการทดสอบ 11.14 36.10

จากตารางเปรียบเทียบพบว่า ผลสัมฤทธิ์ก่อนการใช้และหลังการใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณ คิดเป็นร้อยละ 44.33/80.43 โดยมีค่าเฉลี่ย 11.14/36.10 พบว่าหลังการใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณ นักเรียนทั้งหมดมีผลสัมฤทธิ์ดีขึ้น

7. อภิปรายผลวิจัย

จากการวิจัยในครั้งนี้พบว่า หลังจากนักเรียนได้ใช้กิจกรรมเสริมทักษะ กระบวน การคิดเชิงคำนวณ นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะการคิดที่เป็นระบบ สามารถวิเคราะห์ และแก้ปัญหาจากโจทย์ที่ได้รับง่ายขึ้น

8. ข้อเสนอแนะ

8.1 ควรปรับกิจกรรม ให้มีความยากง่ายสลับกัน เพื่อลดความกดดันของผู้เรียน

8.2 ควรกำหนดเวลาในกิจกรรมให้เหมาะสม เพื่อไม่ให้กระทบต่อเวลาปฏิบัติติงานของนักเรียน

8.3 ควรจัดรวบรวมทำคลังนวัตกรรมกิจกรรมเสริมทักษะ กระบวนการคิดเชิงคำนวณ เพื่อให้ครู และบุคลากรทุกคน ได้นำไปประยุกต์ใช้ร่วมกันอบ่างสร้างสรรค์