ใบความรู้ หน่วย สัตว์น่ารัก

การสอนหรือการจัดประสบการณ์ให้เด็กปฐมวัยรู้จักสัตว์ ครูจะจัดเป็นหน่วย และกำหนดหัวเรื่องในการเรียนรู้ โดยบูรณาการทั้งทักษะและสาระการเรียนรู้ต่างๆ กล่าวคือ การเรียนรู้หน่วยสัตว์ ทำให้เด็กได้พัฒนาทั้งทางด้านอารมณ์ จิตใจ ร่างกาย สังคม และสติปัญญา ทำให้เด็กได้รับการส่งเสริมพัฒนาการแบบองค์รวมโดยผ่านกิจกรรมประจำวันในแต่ละวันดังนี้

กิจกรรมเสริมประสบการณ์ เป็นกิจกรรมที่มุ่งให้เด็กได้สร้างมโนทัศน์เกี่ยวกับสัตว์ด้วยวิธีต่างๆ เช่น อภิปราย การสาธิต การทดลอง บทบาทสมมติ การร้องเพลง การศึกษานอกสถานที่ เป็นต้น โดยครูอาจเริ่มกิจกรรมด้วยสนทนาพูดคุยเกี่ยวกับสัตว์ที่เด็กรู้จัก สัตว์ที่เด็กเลี้ยงไว้ที่บ้านว่ามีอะไรบ้าง เปิดอกาสให้เด็กได้เล่าเรื่องเกี่ยวกับสัตว์ที่ตนเองเลี้ยงไว้ที่บ้านให้เพื่อนและครูฟัง เช่น ชื่อสัตว์ ลักษณะของสัตว์ วิธีการเลี้ยง การให้อาหาร เป็นต้น อาจเล่านิทานที่เกี่ยวกับสัตว์ที่เด็กรู้จัก หรือนิทานที่ตัวละครเป็นสัตว์ซึ่งมีพฤติกรรมที่มุ่งสอนให้เด็กมีคุณธรรม จริยธรรม และลักษณะที่พึงประสงค์ เช่น ลูกหมีมีวินัย ลูกหมาน่ารัก ลูกไก่ใจกล้า เป็นต้น นอกจากนี้การพาเด็กไปศึกษานอกสถานที่เพื่อให้เด็กได้รู้จักการดำรงชีวิตของสัตว์ชนิดต่างๆ อาทิ การไปเที่ยวสวนสัตว์ เด็กจะได้ขยายประสบการณ์เกี่ยวกับสัตว์มากขึ้น ได้เห็นความเป็นอยู่ของสัตว์ อาหารของสัตว์ ประเภทของสัตว์ต่างๆ เด็กจะมีโอกาสได้สัมผัสกับสัตว์จริงๆที่มีนิสัยไม่ดุร้าย การให้อาหารสัตว์ต่างๆ เป็นต้น การที่เด็กได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับสัตวย่อมทำให้เด็กมีเจตคติที่ดีต่อสัตว์และมีความตระหนักต่อการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ต่อไปด้วย

กิจกรรมการเคลื่อนไหวและจังหวะ การเคลื่อนไหวประกอบการแสดงท่าทางสัตว์ โดยใช้หน้ากากรูปสัตว์ชนิดต่างๆ ให้เด็กเคลื่อนไหวแสดงท่าทางสัตว์ชนิดที่ตนเองได้รับตามจังหวะเพลง ครูอาจจัดกิจกรรมที่เริ่มจากการร้องเพลง เช่น เพลงเลี้ยงลูกแมว "ลูกแมว 5 ตัวที่ครูเลี้ยงไว้ น้อง (ชื่อเล่นเด็ก) ขอให้แบ่งไป 1 หนึ่งตัว ลูกแมว 5 ตัว ก็เหลือน้อยลงไป นับดูใหม่เหลือลูกแมว 4 ตัว” ให้ครูพูดถึงชื่อเด็กในห้องจากเพลงนี้ไปเรื่อยๆ ให้เด็กได้รู้จักการนับจำนวนลดลง หรือพูดคำคล้องจอง เช่น "เจ้าแมลงตัวเล็ก เด็กน้อยเคยเห็น มีหนวดสองเส้น มีขาหกขา” "ก้าบ ก้าบ ก้าบ เป็ดอาบน้ำในคลอง ตาก็จ้องแลมอง เพราะในคลองมีหอย ปู ปลา” เป็นต้นกิจกรรมสร้างสรรค์เป็นกิจกรรมที่เด็กได้แสดงออกทางด้านอารมณ์ ความรู้สึกและความคิดสร้างสรรค์ผ่านกิจกรรมการวาดภาพ การระบายสี งานกระดาษ การประดิษฐ์ งานประติมากรรม เช่น การฉีกปะติดกระดาษเป็นรูปสัตว์เลี้ยง การประดิษฐ์รูปสัตว์ต่างๆจากวัสดุเหลือใช้ การปั้น หรือการพับกระดาษเป็นรูปสัตว์ เป็นต้น

กิจกรรมเสรี เพื่อให้เด็กเรียนรู้เกี่ยวกับสัตว์ตามความสนใจ โดยครูจัดมุมนิทานเกี่ยวกับสัตว์ให้เด็กเข้าไปอ่าน การจัดโรงหุ่นที่มีหุ่นมือ หุ่นถุงกระดาษ หุ่นนิ้วมือที่เป็นรูปสัตว์ ให้เด็กได้ร่วมกันเชิดหุ่นตามจินตนาการ และให้เด็กสร้างเรื่องราวด้วยตนเอง การจัดมุมวิทยาศาสตร์ด้วยการจัดให้มีตู้ปลา การเลี้ยงปลาสวยงาม ให้เด็กได้ให้อาหารปลา ซึ่งจะทำให้เด็กรู้จักที่จะมีความเมตตา เอื้อเฟื้อต่อสัตว์ได้

กิจกรรมกลางแจ้ง เป็นกิจกรรมที่เด็กได้ใช้ทักษะในการเคลื่อนไหว และควบคุมอวัยวะส่วนต่างๆได้อย่างคล่องแคล่ว รวมถึงการทรงตัว เช่น เกมช้างน้อย ครูจะแบ่งเด็กออกเป็น 2 ทีม จำนวนเท่ากัน กำหนดจุดเริ่มต้นและจุดปลายทางให้มีระยะห่างเท่าๆกัน กำหนดให้ผู้เล่นแต่ละคนเป็นช้างและทำท่าทางคลานเป็นช้าง เมื่อได้ยินสัญญาณให้ผู้เล่นคนแรกของแต่ละทีมคลานช้างไปยังจุดหมายและรีบคลานกลับมาเพื่อสัมผัสมือคนที่สองให้คลานต่อไป ทีมใดคลานช้างครบทุกคนก่อนเป็นฝ่ายชนะ ซึ่งครูอาจเปลี่ยนจากการคลานช้างเป็นสัตว์ชนิดอื่นๆได้ เช่น กระต่าย กบ เป็ด ฯลฯ เพื่อให้เด็กได้รู้จักสัตว์มากขึ้น

เกมการศึกษา ครูอาจจัดกิจกรรมการเล่นเกมเพื่อให้เด็กรู้จักสัตว์ โดยเน้นเกมการเล่นที่เป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกัน เช่น เกมลูกแมวหาเพื่อน อุปกรณ์ที่ใช้ในเกมนี้ได้แก่ ภาพแมวที่มีรูปร่างและสีเดียวกันเป็นคู่ๆ เทปเพลง นกหวีด วิธีการเล่นเริ่มจากให้เด็กเข้าแถวตอน 2 แถว หันหน้าเข้าหากัน แจกบัตรภาพแมวให้เด็กแถวละพวก จากนั้นครูเปิดเทปให้เด็กรำวงไปรอบๆ เมื่อได้ยินสัญญาณนกหวีดให้เด็กที่มีภาพแมวที่มีสีและรูปร่างเหมือนกันจับคู่และนั่งลง ถ้าคู่ใดจับคู่ได้ช้าที่สุด ครูให้เด็กคู่นั้นออกมาแสดงอะไรก็ได้ก่อนเข้าไปนั่งกับเพื่อน นอกจากนี้ครูอาจทำเกมภาพตัดต่อสัตว์ชนิดต่างๆ เกมจับคู่ภาพสัตว์กับบัตรคำ เกมการเรียงลำดับเหตุการณ์ เกมการเรียงลำดับวงจรชีวิตสัตว์ ฯลฯ ไว้ให้เด็กเล่นเพิ่มเติมตามความสนใจ